ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಕುರಿತ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ

ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸವು ಮಳೆಗಾಲದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಾಸ. ಈ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಶೇಷಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಹಲವು ಹಬ್ಬಗಳು, ವ್ರತಗಳ ಆಚರಣೆ ಈ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಲಕಮರ್ತಿ ಪ್ರಭಾಕರ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಲೇಖನ.

ಸೂರ್ಯ ಷಷ್ಠಿ ಸಪ್ತಮಿಯಂದು ಷಷ್ಠಿ ಸೂರ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದು ಪಂಚಾಮೃತವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದರೆ ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗದ ಫಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಫಲ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ವಿದ್ವಾಂಸರು. ಅಂದು ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯ ದರ್ಶನದಿಂದ ಸಕಲ ಪಾಪಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ ಎಂದು ಚಿಲಕಮರ್ತಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಶುಕ್ಷ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು ಕೇದಾರೇಶ್ವರ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗೌತಮ ಋಷಿಯ ಸಲಹೆಯಂತೆ ಪಾರ್ವತಿಯು ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡಿ ಶಿವನ ಉಪಪತ್ನಿಯಾದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾದ್ರಪದ ಶುಕ್ಲ ಏಕಾದಶಿ ಪರಿವರ್ತನೇಕಾದಶಿ. ಇದು ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಿರುವು. ಈ ಏಕಾದಶಿಯ ದಿನ ಆಷಾಢದಲ್ಲಿ ಮಲಗಲು ಹೋದ ವಿಷ್ಣು ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತಾನೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಕ್ಷಾಮ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಚಿಲಕಮೃತಿಯವರ ಪ್ರಕಾರ, ಕೃತಯುಗದಲ್ಲಿ ಆಂಗೀರಸನ ಸೂಚನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮಾಂಧಾತ ಎಂಬ ರಾಜನು ಈ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಿದನು ಎಂಬ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ. ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ವಾಮನ ಜಯಂತಿ. ಶ್ರವಣ ನಕ್ಷತ್ರ ಯುಕ್ತ ದ್ವಾದಶಿ ವಾಮನ ದ್ವಾದಶಿ. ವಾಮನ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ. ವಿಷ್ಣುರೂಪ, ತೈಜರೂಪ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞಾರೂಪ ಇವು ವಾಮನನ ಮೂರು ಪಾದಗಳು. ವಾಮನನು ತನ್ನ ಎರಡು ಪಾದಗಳಿಂದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷವನ್ನು ಆವರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜನ ಬಲಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಮೂರನೇ ಪಾದದಿಂದ ಪುಡಿ ಮಾಡಿದನು ಎಂದು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಭಾದ್ರಪದ ಶುಕ್ಷ ಚತುರ್ದಶಿ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ವ್ರತ. ಈ ವ್ರತವಿಧಾನವನ್ನು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಧರ್ಮರಾಜನಿಗೆ ವಿವರಿಸಿದನೆಂದು ಭಾವಿತೋರ ಪುರಾಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇಪ್ಪತ್ತನಾಲ್ಕು ಗಂಟುಗಳಿರುವ ತೋರಂ ಧರಿಸಿ ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದಂದು ದರ್ಭೆಯನ್ನು ಅನಂತವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪ್ರಭಾಕರ ಶರ್ಮಾ.

ಈ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷವು ದೇವತಾ ಆರಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಪಿತೃಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷವು ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಾಲಯಪಕ್ಷ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯ ಅರ್ಪಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ದಿನಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮನುಸ್ಮೃತಿ ಮತ್ತು ಆಪಸ್ತಂಭ ಸೂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪಿತೃಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಚಿಲಕಮೃತಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಬರಹ: ಚಿಲಕಮರ್ತಿ ಪ್ರಭಾಕರ ಶರ್ಮಾ