ಭಗವದ್ಗೀತೆ: ಶ್ರದ್ಧೆ ಎಂದರೆ ಭವ್ಯವಾದ ವಿಷಯವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ; ಗೀತೆಯಲ್ಲಿನ ಅರ್ಥ ಹೀಗಿದೆ

ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿರೇಕೇಹ ಕುರುನನ್ದನ |

ಬಹುಶಾಖಾ ಹ್ಯನನ್ತಾಶ್ಚ ಬುದ್ಧ ಯೋವ್ಯವಸಾಯಿನಾಮ್ ||41||

ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇರುವವರು ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಒಂದೇ ಗುರಿ. ಪ್ರೀತಿಯ ಕುರುನಂದನನೇ, ನಿಶ್ಚಯ ಸ್ವಭಾವವಿಲ್ಲದವರ ಬುದ್ದಿಗೆ ಅನೇಕ ಶಾಖೆಗಳಿರುತ್ತವೆ.

ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಮನುಷ್ಯನು ಬದುಕಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದೆನ್ನುವ ದೃಢವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ವ್ಯವಸಾಯಾತ್ಮಿಕಾ ಬುದ್ಧಿ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಚೈತನ್ಯ ಚರಿತಾಮೃತದಲ್ಲಿ (ಮಧ್ಯ 22.62) ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದೆ -

ಶ್ರದ್ಧಾ ಶಬ್ದೇ ವಿಶ್ವಾಸ ಕಹೇ ಸುದೃಢ ನಿಶ್ಚಯ

ಕೃಷ್ಣೇ ಭಕ್ತಿ ಕೈಲೇ ಸರ್ವಕರ್ಮ ಕೃತ ಹಯ

ಶ್ರದ್ಧೆ ಎಂದರೆ ಭವ್ಯವಾದ ವಿಷಯವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ. ಮನುಷ್ಯನು ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತನಾಗಿರುವಾಗ ಸಂಸಾರದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಮಾನವ ಕುಲ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಇಂತಹ ಐಹಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಹಿಂದಿನ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಥವಾ ದುಷ್ಟಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತೋರರುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಫಲವೇ, ಫಲಾಪೇಕ್ಷೆಯಾದ ಕರ್ಮ.

ಮನುಷ್ಯನು ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತನಾಗಿರುವಾಗ ತನ್ನ ಕರ್ಮಗಳ ಒಳ್ಳೆಯ ಫಲಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯನು ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತನಾಗಿರುವಾಗ ತನ್ನ ಕರ್ಮಗಳ ಒಳ್ಳೆಯ ಫಲಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯನು ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರನಾಗಿರುವಾಗ ಅವನ ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯಗಳು ಒಳ್ಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದು ಎನ್ನುವ ದ್ವಂದ್ವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯಗಳು ಒಂದು ಪರಾತ್ಪರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯೆಂದರೆ ಬದುಕಿನ ಐಹಿಕ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತೊರೆದುಬಿಡುವುದು. ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಂತೆ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಂತಾನೇ ಮುಟ್ಟಬಹುದು.

ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿದವನ ದೃಢಸಂಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಜ್ಞಾನವೇ ಆಧಾರ. ವಾಸುದೇವಹ್ ಸರ್ವಮ್ ಇತಿ ಸ ಮಹಾತ್ಮಾ ಸು ದುರ್ಲಭಃ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮನುಷ್ಯನೆಂದರೆ ವಾಸುದೇವ ಅಥವಾ ಕೃಷ್ಣನೇ ಎಲ್ಲ ವ್ಯಕ್ತ ಕಾರಣಗಳಿಗೂ ತಾಯಿಬೇರು ಎಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಿತಿರುವ ದುರ್ಲಭನಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಆತ್ಮ. ಮರದ ಬೇರಿಗೆ ನೀರೆರೆದರೆ ತಾನಾಗಿಯೇ ಎಲೆಗಳಿಗೂ ಕೊಂಬೆಗಳಿಗೂ ನೀರು ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮನುಷ್ಯನು ತನಗೂ, ಸಂಸಾರಕ್ಕೂ, ಸಮಾಜಕ್ಕೂ, ದೇಶಕ್ಕೂ, ಮನುಕುಲಕ್ಕೂ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಮನುಷ್ಯನ ಕಾರ್ಯದಿಂದ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ತೃಪ್ತಿಯಾದರೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತೃಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದ ಗುರುವಿನ ಸಮರ್ಥ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದೇ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿನ ಸೇವೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅನುಷ್ಠಾನ. ಇಂತಹ ಗುರುವಿನ ಶಿಷ್ಯನ ಸ್ವಭಾವವು ತಿಳಿದರುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ಮನಿರತನಾಗುವಂತೆ ಅವನಿಗೆ (ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ) ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಬಲ್ಲ. ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೀಣನಾಗಲು ಮನುಷ್ಯನು ದೃಢವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗೆ ವಿಧೇಯನಾಗಿರಬೇಕು. ನಿಜವಾದ ಗುರುವಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಂತೆ ನಡೆಯುವುದೇ ಅವನ ಬದುಕಿನ ಮಹದುದ್ದೇಶವಾಗಿರಬೇಕು. ಶ್ರೀ ವಿಶ್ವನಾಥ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಠಾಕೂರರು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಯಸ್ಯ ಪ್ರಸಾದದ್ ಭಗವತ್ಪ್ರಸಾದೋ

ಯಸ್ಯಾಪ್ರಸಾದಾನ್ ನ ಗತಿಃ ಕುತೋಪಿ |

ಧ್ಯಾಯನ್‌ಸ್ತುವಂಸ್ತಸ್ಯ ಯಶಸ್ತ್ರಿಸನ್ಧ್ಯಂ

ವನ್ತೇ ಗುರೋಃ ಶ್ರೀಚರಣಾರವಿನ್ದಮ್ ||

ಗುರುವಿಗೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಾದರೆ ದೇವೋತ್ತಮ ಪರಮ ಪುರುಷನಿಗೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಗುರುವಿಗೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಾಗದಿದ್ದರೆ ಕೃಷ್ಣಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರುವುದು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದ ನಾನು ದಿನಕ್ಕೆ ಮೂರು ಬಾರಿ ಗುರುವಿನ ಧ್ಯಾನಮಾಡಿ ಅವನ ಕೃಪೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಮತ್ತು ನನ್ನ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಣಾಮಗಳನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು. ಆದರೆ ಇಡೀ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ದೇಹಗ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಈ ಜ್ಞಾನ ಊಹೆಯ ಸ್ವರೂಪದ್ದಾಗಿರಬಾರದು, ಅನುಷ್ಟಾನ ಸ್ವರೂಪದ್ದಾಗಿರಬೇಕು. ಕಾಮ್ಯಕರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಇಂದ್ರಿಯ ತೃಪ್ತಿಗೆ ಅವಕಾಶವೇ ಇರಬಾರದು. ಸ್ಥಿರಚಿತ್ತವಿಲ್ಲದವನು ಹಲವು ಬಗೆಯ ಫಲಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಗಭ್ರಷ್ಟನಾಗುತ್ತಾನೆ.