Tips to choose right meditation: 5 ವಿಧದ ಧ್ಯಾನ; ಅಭ್ಯಾಸದ ಹಂತಗಳ ವಿವರ ಇಲ್ಲಿದೆ
Which Type of Meditation Is Right for Me?: ಯಾವ ರೀತಿಯ ಧ್ಯಾನವು ನನಗೆ ಸೂಕ್ತ?: ಧ್ಯಾನವು ವಿವಿಧ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೂ, ಆರಂಭಿಕರು ದಿನಚರಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರವನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ಧ್ಯಾನಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ತಜ್ಞರು ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಹಂತ-ಹಂತದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಧ್ಯಾನ ಎಂಬುದು ಮನಸ್ಸಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಪಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಜನರು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಪುರಾತನ ಅಭ್ಯಾಸ. ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಧ್ಯಾನದ ವಿಭಿನ್ನ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಂತಹ ಜನರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಹೆಚ್ಚು ಆಕರ್ಷಿತರನ್ನಾಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಪಡೆಯಲು, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ, ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಧ್ಯಾನವು ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ಆರಂಭಿಕರಿಗಾಗಿ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ತಂತ್ರವನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು.
ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡ್ತಾ ಮಾಡ್ತಾ ನಿತ್ಯದ ಸ್ಟ್ರೆಸ್‌ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಅದನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಅಂಥವರ ಬದುಕಿನ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ಶಾಂತಚಿತ್ತರಾಗಿ, ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ, ಪ್ರಚೋದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗದೇ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
"ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನವು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆಸನ ಅಭ್ಯಾಸವು ದೈಹಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಗುಣಪಡಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಅದೇ ರೀತಿ ಧ್ಯಾನವು ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜನರು ದುಃಖವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು, ಜೀವನದ ಆಳವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ವಾಸ್ತವ ಅರಿಯಲು ಧ್ಯಾನ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರಾತನ ಅಭ್ಯಾಸವಾದ ಇದನ್ನು ಈಗಲೂ ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು, ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಇದು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂದು FlexifyMeಯ ಡಾ. ಪ್ರಮೋದ್ ಚೌಧರಿ (ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ವೇದ ಯೋಗ), ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
HTಡಿಜಿಟಲ್‌ಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಡಾ ಚೌಧರಿ ಐದು ರೀತಿಯ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
1. ಮೈಂಡ್‌ಫುಲ್‌ನೆಸ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌
ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಧ್ಯಾನ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನ (ಮೈಂಡ್‌ಫುಲ್‌ನೆಸ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌) ವು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಉತ್ತಮ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ವಯಂ ಅರಿವಿನ ಅಭ್ಯಾಸವು ಅತೃಪ್ತಿ, ಅಸಹನೆ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ಜೀವನದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ತಡೆಯುವ ವಿವಿಧ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಜಯಿಸಲು ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ.
ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳು
- ನಿಮ್ಮ ದೇಹ ಮತ್ತು ಆಲೋಚನೆಗಳ ಅರಿವಿನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ನಿಮ್ಮ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು
- ನಿಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ಅವುಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸದೆ ಅಥವಾ ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ
- ಉಸಿರಾಟದಂತಹ ಧ್ಯಾನದ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕ್ಷಣವನ್ನು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆನಂದಿಸಲು ಕಲಿಯಿರಿ
2. ಮಂತ್ರ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌
ಮಂತ್ರ ಧ್ಯಾನ (ಮಂತ್ರ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌) ಮತ್ತು ಪಠಣವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಹಿಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳವರೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಈ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಜೋರಾಗಿ ಪಠಿಸುವಾಗ ಪದಗಳ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ರಾಗದ ಮೇಲೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಬೇಕು.
ಮಂತ್ರ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳು
- ನಿಮ್ಮ ಬೆನ್ನನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಳನ್ನು ಸಡಿಲಿಸಿ ಆರಾಮದಾಯಕ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಿ.
- ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಶಬ್ದಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವಾಗ ನಿಮ್ಮ ಧ್ಯಾನದ ಪದಗುಚ್ಛವನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಪದೇ ಪದೇ ಪಠಿಸಿ.
- ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಪದಗುಚ್ಛ ಮತ್ತು ಅದರ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಕ್ರಮೇಣ ನಿಮ್ಮ ಪಠಣವನ್ನು ಮಾನಸಿಕ ಪಿಸುಮಾತುಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ.
3. ತ್ರಾಟಕ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌
ಈ ಧ್ಯಾನದ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮೂಲತಃ ಗೊಂದಲಗಳ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಏಕಾಗ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಣ್ಣಿನ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ತ್ರಾಟಕ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳು:
- ಮೇಣದಬತ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಿ ಮತ್ತು ಕಣ್ಣಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ.
- ಆರಾಮದಾಯಕವಾದ ಧ್ಯಾನ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಿ, ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಸಡಿಲಗೊಳಿಸಿ. ಮೇಣದಬತ್ತಿಯ ಜ್ವಾಲೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ನೋಡಿ.
- ಕಣ್ಣು ಮಿಟುಕಿಸದೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆಯಾಸಗೊಳಿಸದೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಕಾಲ ನೋಡಿ, ತದನಂತರ ನಿಮಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿ.
4. ವಿಷುವಲೈಸೇಶನ್‌ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌
ದೃಶ್ಯೀಕರಣ (ವಿಷುವಲೈಸೇಶನ್‌) ತಂತ್ರಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಯೋಗದ ಧ್ಯಾನಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸಕಾರರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅಥವಾ ಅವರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಕಾರಾತ್ಮಕದಿಂದ ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ದೃಶ್ಯ ಅಥವಾ ಬೆಳಕನ್ನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದೃಶ್ಯೀಕರಣ ಧ್ಯಾನ (ವಿಷುವಲೈಸೇಶನ್‌ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌) ವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳು
- ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಅಥವಾ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಚಿತ್ರವನ್ನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸಿ.
- ವಿಶಾಲವಾದ ಸಾಗರದ ಮುಂದೆ ಸಮುದ್ರತೀರದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಅಥವಾ ಅವರ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉನ್ನತೀಕರಿಸಲು ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದನ್ನು ಒಬ್ಬರು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸಬಹುದು.
- ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹುಬ್ಬುಗಳ ನಡುವಿನ ಬಿಂದು ಅಥವಾ ಹೃದಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಪವಿತ್ರ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸುವುದು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
5. ಚಕ್ರ ಧ್ಯಾನ ಅಥವಾ ಚಕ್ರ ಮೆಡಿಟೇಶನ್‌
ಯೋಗದ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆನ್ನುಮೂಳೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗ್ರಹಿಕೆಯ 7 ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಈ ಧ್ಯಾನ ತಂತ್ರವು ಸಂತೃಪ್ತಿ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಜ್ಞೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಈ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಚಕ್ರ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಂತಗಳು:
- ನಿಮ್ಮ ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಯನ್ನು ನೆಟ್ಟಗೆ ಇರಿಸಿ, ಕೈಗಳನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ತೊಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಡಿಲಗೊಳಿಸಿ.
- ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ.
- ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಯ ಬುಡದಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು ತಲೆಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದವರೆಗೆ ಚಲಿಸುವ ಚಕ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಗಮನಹರಿಸಬೇಕು.
