Aditya-L1: ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ನೋಟವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದ ಇಸ್ರೋ ಆದಿತ್ಯ-L1 ಪೇಲೋಡ್ ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್
Nov 07, 2023 10:36 PM IST
ಇಸ್ರೋದ ಆದಿತ್ಯ L1 ಮಿಷನ್‌ನ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಚಿತ್ರ
ಆದಿತ್ಯ-ಎಲ್ 1 ಬೋರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್ ಸುಮಾರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29 ರಿಂದ ಅದರ ಮೊದಲ ವೀಕ್ಷಣಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳ ಹಠಾತ್ ಹಂತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇಸ್ರೋ ಮಂಗಳವಾರ (ನ.7) ನೀಡಿದೆ.
ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆ ಇಸ್ರೋ (ISRO) ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸೌರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ರವಾನಿಸಿದ್ದ ಆದಿತ್ಯ-L1 ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾದ ಎಕ್ಸ್- ರೇ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್, ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್ ಎಕ್ಸ್- ಕಿರಣದ ಮೂಲಕ ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿಯ ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳ ಮೊದಲ ನೋಟವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಿತು.
Viral Video: ಕಣ್ಣಿಲ್ಲದವರಿಗೂ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್‌ ಮ್ಯಾಚ್ ಸವಿಯಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ಹೃದಯವಂತ, ಸೂಪರ್ ಅಂತ ಮೆಚ್ಚಿದ ಜನ
ಭಾರತದ ಮುಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಅಮಿತ್ ಶಾ, ಸಿಎಂ ಗದ್ದುಗೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದಾರೆ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್: ಅರವಿಂದ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್
ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆ: ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ಸರಿಯಾದ ಹೊಡೆತ; ದೆಹಲಿ ಸಿಎಂ ಅರವಿಂದ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್
PM Narendra Modi Interview: ನಮಗೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ವೇಗವನ್ನು ಜನ ನೋಡಿದ್ದಾರೆ; ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ
ಇಸ್ರೋ ಮಂಗಳವಾರ (ನ.7) ಈ ಕುರಿತು ಅಪ್ಡೇಟ್ಸ್ ನೀಡಿದ್ದು, ಆದಿತ್ಯ-ಎಲ್ 1 ಬೋರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್ ಸುಮಾರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29 ರಿಂದ ಅದರ ಮೊದಲ ವೀಕ್ಷಣಾ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳ ಹಠಾತ್ ಹಂತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದೆ.
ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಯು ಸೌರ ವಾತಾವರಣದ ಹಠಾತ್ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸಿದೆ. ಜ್ವಾಲೆಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವರ್ಣಪಟಲದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲ ತರಂಗಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ, ಆಪ್ಟಿಕಲ್, ಯುವಿ, ಮೃದುವಾದ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳು, ಹಾರ್ಡ್ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಮಾ-ಕಿರಣಗಳ ವರ್ಧಿತ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್ ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27 ರಂದು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ಇದು ಹಾರ್ಡ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ವಿವರಿಸಿದೆ.
ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಯ ಹಠಾತ್ ಸ್ಫೋಟವು ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್ ಬೆಳಕಿನ ಕರ್ವ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಜಿಒಇಎಸ್‌ ವೀಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ಅದರ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಗರಿಷ್ಠ ಸಮಯದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಬಹುದು. ಅಂದರೆ ಶಕ್ತಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ "ಗರಿಷ್ಠ" ಅಥವಾ "ಗರಿಷ್ಠ" ಎಕ್ಸ್- ರೇಗಳು ಇರುವ ಸಮಯ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್ ಬೆಳಕಿನ ಕರ್ವ್ ಜಿಒಇಎಸ್‌ ಬೆಳಕಿನ ಕರ್ವ್‌ನಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುವ ಕೆಲವು ಹಠಾತ್ ಘಟನೆಗಳ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್‌ಇಎಲ್‌1ಒಎಸ್ ಡೇಟಾದ ವಿವರವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಈ ದುರ್ಬಲ ಜಿಒಇಎಸ್‌ ಈವೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ವೇಗವರ್ಧನೆಯ ಯಾವುದೇ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೈ ಎನರ್ಜಿ L1 ಆರ್ಬಿಟಿಂಗ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್ (HEL1OS), ಆದಿತ್ಯ-L1 ಸೌರ ಮಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೋ ಬಳಸಿದ ಹಾರ್ಡ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು 10 - 150 keV ಯ ವಿಶಾಲ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಶಕ್ತಿ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌರ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಠಾತ್ ಹಂತವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲೆ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮುನ್ನುಡಿಯಾಗಿದೆ.
ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಯು ಸೌರ ವಾತಾವರಣದ ಹಠಾತ್ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿದೆ, ಇದು ಹತ್ತಾರು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ 1027 - 1032 ಇಆರ್‌ಜಿಎಸ್‌ ಶಕ್ತಿಯ ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಜ್ವಾಲೆಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವರ್ಣಪಟಲದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲ ತರಂಗಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ, ಆಪ್ಟಿಕಲ್, ಯುವಿ, ಮೃದುವಾದ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳು, ಹಾರ್ಡ್ ಎಕ್ಸ್-ಕಿರಣಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಮಾ-ಕಿರಣಗಳ ವರ್ಧಿತ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಜ್ವಾಲೆಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯು ವೇಗವರ್ಧಿತ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಸಿ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾದಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸೌರ ಜ್ವಾಲೆಗಳನ್ನು ಎಕ್ಸ್-ರೇಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಮಾ ಕಿರಣಗಳಲ್ಲಿ ದಶಕಗಳಿಂದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, ಆರಂಭಿಕ ಹಠಾತ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ.
ಯುಆರ್‌ ರಾವ್ ಉಪಗ್ರಹ ಕೇಂದ್ರದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ಗುಂಪು, ಇಸ್ರೋ ಬೆಂಗಳೂರು, ವಿವಿಧ ಘಟಕಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ HEL1OS ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.