Shadow Banking: ಚೀನಾ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಾರಣ, ಏನಿದು ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಇಲ್ಲಿದೆ ವಿವರಣೆ

ಚೀನಾವನ್ನು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇಂದು ಚೀನಾ ಈ ಪಟ್ಟಿಯ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಅಮೆರಿಕ ನಂಬರ್ 1 ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ, ನಂತರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಇದೆ. ಭಾರತ 5ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಚೀನಾ ಈಗ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು. ಕಾರಣ ಚೀನಾ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್.

ಹೌದು, ಚೀನಾದ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ (Shadow Banking) ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಒಡ್ಡುವ ಅಪಾಯಗಳ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿವೆ. ಚೀನಾದ ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಇತರ ಹಲವು ದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವಂಥವು. ಹೀಗಾಗಿ ಚೀನಾದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಜಗತ್ತಿನ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಬಹಳ ಚಿಂತಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಎಂದರೇನು? ಇದು ಎಲ್ಲರ ಸಂದೇಹದ ಪ್ರಶ್ನೆ.

ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಎಂದರೇನು

ಚೀನಾದ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿರುವ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಎಂದರೇನು (What is shadow banking) ಎಂಬ ಕುತೂಹಲ ತಣಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದು. ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೇಲೆ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ ಅಥವಾ ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ ಎಂದರೆ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಅಲ್ಲದ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ ಅಂದರೆ ಎನ್‌ಬಿಎಫ್‌ಸಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬೈಪಾಸ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸಾಲವನ್ನು ವಿತರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾದದ ಷರತ್ತುಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಪದವನ್ನು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ 2007ರಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂತು. ಅಲ್ಲಿನ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸುಲಭ ಷರತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲ ನೀಡಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಇದು 2008ರ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತದಲ್ಲಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿತ್ತು. ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ದೇಶದ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ದುರ್ಬಲವಾದಾಗ, ಆ ದೇಶದ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ. ಬಹುತೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ದಿವಾಳಿಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು 2023

ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು 2023ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಹೆಚ್ಚು ತೊಂದರೆ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಚೀನಾದ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪನಿಗಳು ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ಗೆ ಅಥವಾ ಛಾಯಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ಗೆ ಸಿಲುಕಿ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿವೆ. ಒಂದು ಎವರ್‌ಗ್ರಾಂಡೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಕಂಟ್ರಿ ಗಾರ್ಡನ್.

ಟೈಮ್ಸ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಡಜನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಂಪನಿಗಳು ನೆರಳು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿವೆ. ಚೀನಾದ ಪ್ರಾಪರ್ಟಿ ಸೆಕ್ಟರ್ ಅಥವಾ ರಿಯಲ್‌ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ ಸೆಕ್ಟರ್‌ ಅದರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ವಲಯವು ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ ಕಾರಣ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ ಸಾಲವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು, ಈಗ ಅದು ಸಾಲವನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಂತಿದೆ.

ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಬೇಡಿಕೆಯ ಕುಸಿತದ ಕಾರಣ, ಫ್ಲಾಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆಸ್ತಿ ವಿತರಕರು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಹಣವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಫ್ಲಾಟ್‌ಗಳು ಮಾರಾಟವಾಗದಿರುವ ಹಿಂದಿನ ದೊಡ್ಡ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಫ್ಲಾಟ್ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ಏರಿಕೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಉಂಟಾಗಿದೆ.

ಸಾಲ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಹಣ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ

ಪ್ರಾಪರ್ಟಿ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಎಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಲಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಚೀನಾದ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ 2.9 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹೂಡಿಕೆಯು ಟ್ರಸ್ಟ್ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತರ ನಿಧಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಝೊಂಗ್ರಾಂಗ್, 87 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಿಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಳೆದ ತಿಂಗಳು ಅದು 19 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಮೌಲ್ಯದ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ಅದು ವಿಫಲವಾಗಿತ್ತು.

ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಐಎಂಎಫ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾಲವು 2022 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 7.8 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ತಲುಪಿದೆ. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸುಳಿವು ಇದೆ. ಫಂಡ್ ಹೌಸ್‌ಗಳು ಸಾಲ ನೀಡುತ್ತಿವೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ಅದನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಚೀನಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ವಾಹನಗಳ (ಎಲ್‌ಜಿಎಫ್‌ವಿ) ಸಾಲವು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.

ಇನ್ನೊಂದು ಗಮನಸೆಳೆಯು ಅಂಶ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಫಂಡ್ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯ. ಇದು ಕೂಡ ಶಾಡೋ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ನ ಒಂದು ಭಾಗವೇ ಆಗಿದೆ.

ಟ್ರಸ್ಟ್ ಫಂಡ್‌ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ

ಟ್ರಸ್ಟ್ ಫಂಡ್ ಎನ್ನುವುದು ರಿಯಲ್‌ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದು ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಆಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾನೂನು ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ಟ್ರಸ್ಟ್ ಫಂಡ್‌ಗಳು ಹಣ, ರಿಯಲ್ ಪ್ರಾಪರ್ಟಿ, ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ವ್ಯವಹಾರ ಅಥವಾ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಅಧೀನ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಈ ಫಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹಣವನ್ನು ಅಡಗಿಸಿಡುವುದು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕೆಲವು ಕಂಪನಿಗಳು ಈ ಲೆಕ್ಕವನ್ನು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲೂ ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.