One Nation One Election: ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ 2024ರಲ್ಲೇ ಜಾರಿ ಕುರಿತು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳುವುದಿಷ್ಟು
Sep 29, 2023 08:34 PM IST
ಚುನಾವಣೆ (ಸಾಂಕೇತಿಕ ಚಿತ್ರ)
ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ ಅಥವಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏಕಕಾಲದ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು 2029 ರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಮಾಡಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಎಂದು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆೆ.
ನವದೆಹಲಿ: ಮುಂಬರುವ 2024 ರ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯ ಜತೆಗೆ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ (simultaneous elections) ಅಥವಾ ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ (One Nation One Election) ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂಬ ವದಂತಿಯ ನಡುವೆಯೇ, ಆ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು (Law Commission Officials) ಒಂದಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಇದರಂತೆ, ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಮಾಡಲು ಸೂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ 2029ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಜತೆಗೆ ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನೂ ಜತೆಗೆ ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂದು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಇರುವಂತಹ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಎಎನ್ಐ ಸುದ್ದಿಸಂಸ್ಥೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದು, 2029 ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ ಒಂದು ಚುನಾವಣಾ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಿದೆ.
ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ ಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಜತೆಗೆ ಮೂರನೇ ಸ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯಾಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನೂ ಸೇರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ ಕೇಳಬಹುದು ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ, ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ
ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು, ಲೋಕಸಭೆ, ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಸಲಹೆ, ಶಿಫಾರಸು ನೀಡಲು ಈಗಾಗಲೇ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ.
ಈಗಿನಂತೆ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದು ಆಯೋಗದ ಆದೇಶವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ನೇತೃತ್ವದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯು ಲೋಕಸಭೆ, ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು (ಪಂಚಾಯತ್, ಪುರಸಭೆಗಳು, ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು) ಹೇಗೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಲೋಕಸಭೆ, ವಿಧಾನಸಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾನೂನು ಸಮಿತಿಯು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಮಾನವಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಗಳು ಈಗ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ.
2029ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ, ಏಕಕಾಲದ ಚುನಾವಣೆ ಮೂಲಕ ವೆಚ್ಚ, ಶ್ರಮ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ
ಒಂದು ದೇಶ ಒಂದು ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 2029 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. 2029ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳೆರಡೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಮಾಡಲು, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ತಿ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಗವು ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಬಹುದು ಎಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಆದ ನಂತರ, ಮತದಾರರು ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಮತಗಟ್ಟೆಗೆ ಹೋಗಿ ಎರಡೂ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ನಡೆಯುವುದರಿಂದ, ಎರಡು ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಮತದಾರರು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಮತಗಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಯೋಗವು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಕಾನೂನು ಸಮಿತಿಯು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸಲಹೆಯೆಂದರೆ ಮೂರು ಹಂತದ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವುದು. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದ್ದು, ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಜಿಸಬಹುದು.
ಹಿಂದಿನ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ ಏನು ಹೇಳಿತ್ತು
ಹಿಂದಿನ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು 2018ರ ಆಗಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ, ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು. ಇದು ದೇಶವು ನಿರಂತರ ಚುನಾವಣಾ ಮೋಡ್ನಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ,ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಧಾರದಲ್ಲಿ. ಮೊದಲು ಈ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆ ಆಗಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು.
ಸಮಿತಿಯು ತನ್ನ ಕರಡು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಸೆಟ್ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದೆ.