Liver Donation: ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಲಿವರ್ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು, ಯಕೃತ್ತಿನ ದಾನಿಯಾಗುವ ಮೊದಲು ತಿಳಿದಿರಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಚಾರಗಳಿವು
ಮನುಷ್ಯನ ಇತರ ಅಂಗಾಂಗಗಳಂತೆ ಲಿವರ್ ಅಥವಾ ಯಕೃತ್ತನ್ನು ಕೂಡ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು. ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಲಿವರ್ ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದು ಹಲವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ನೀವು ಯಕೃತ್ತು ದಾನಿಯಾಗಲು ಬಯಸಿದರೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರಲೇಬೇಕು.
ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಲಿವರ್ ದಾನವು ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಆರೋಗ್ಯವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಲಿವರ್ನ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಯಾರಿಗಾದರೂ ದಾನ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಮಾನವ ಅಂಗ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಕಸಿ ಕಾಯಿದೆ (THOTA) ಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಅರ್ಹತೆ, ದಾನಿಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಅನುಮತಿಗಳಿಗಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವಂತ ಲಿವರ್ನ ದಾನಿಯಾಗುವುದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವವರು ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಯಕೃತ್ತಿನ ದಾನ ಮಾಡಲು ಇರಬೇಕಾದ ಅರ್ಹತೆ
• ಮಾನವ ಅಂಗ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಕಸಿ ಕಾಯಿದೆ (THOTA) ಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅರ್ಹ ದಾನಿಗಳು ನಿಕಟ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರಬೇಕು (ಸಂಗಾತಿ, ಪೋಷಕರು, ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು, ಅಜ್ಜ-ಅಜ್ಜಿಯರು, ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು).
• ದಾನಿಗಳು 18-55 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರಬೇಕು. ಆರೋಗ್ಯವಂತರಾಗಿರಬೇಕು, ರಕ್ತದ ಗುಂಪು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ತೂಕ ಹೊಂದಿರಬಾರದು.
• ದಾನಿಯ ಲಿವರ್, ರೋಗಿಗೆ ಕಸಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಲಿವರ್ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು ತೆಗೆದ ಮೇಲೆಯೂ, ದಾನಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಲಿವರ್ನ ಪರಿಮಾಣ ಇನ್ನೂ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬೇಕು.
• ದಾನಿಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಬೇಕು.
• ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಲಿವರ್ನ ಕಾರ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನ ಅಂಶ, ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಲಿವರ್ನ ಪರಿಮಾಣ ಮತ್ತು ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಮೂರನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಇತರ ಅಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರ ವಿಮರ್ಶೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು 7-10 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
• ಮಾನಸಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ ದಾನಿಯ ಮನಃಸ್ಥಿತಿ, ಲಿವರ್ ದಾನದಿಂದ ಅವರ ದೇಹದಲ್ಲಾಗಬಹುದಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅಥವಾ ತೊಂದರೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು, ಮುಂತಾದವುಗಳ ತುಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ತೃಪ್ತಿದಾಯಕ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಯಕೃತ್ತಿನ ದಾನಿಯಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ಅರ್ಹನಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಅಧಿಕಾರ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ಒಪ್ಪಿಗೆ
• ಎಲ್ಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ನಂತರ, ಕಸಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಮುನ್ನ ದಾನಿಗಳು ಸರ್ಕಾರ ನೇಮಿಸಿದ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆಯಬೇಕು.
• ಅಗತ್ಯವಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳು ಗುರುತಿನ ಪುರಾವೆ, ನಿವಾಸ ಮತ್ತು ದಾನಿ-ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.
• ಸುಳ್ಳು ಅಥವಾ ನಕಲು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.
• ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿಗಳಲ್ಲದ ಅಥವಾ ವಿದೇಶಿ ದಾನಿಗಳಿಗೆ ನಿರಾಕ್ಷೇಪಣಾ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ (ಎನ್‌ಒಸಿ) ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ರೋಗಿಯು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಜೀವಂತ ದಾನಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?
ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಜೀವಂತ ದಾನಿಗಳಿಲ್ಲದ ರೋಗಿಗಳು ಅಥವಾ ಮರಣೋತ್ತರ-ದಾನಿಯಿಂದ ಕಸಿ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲದವರು, ಈ ನವೀನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯಬಹುದು:
• ಸ್ವಾಪ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್: ಒಂದು ಕುಟುಂಬದ ದಾನಿಯು ಸಿದ್ಧರಿದ್ದರೂ ಅವರ ರೋಗಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗದಿದ್ದಾಗ, ಜೋಡಿಯಾಗಿರುವ ದೇಣಿಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ವಾಪ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್ ಅನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಎರಡು ಕುಟುಂಬಗಳು ಪರಸ್ಪರರ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ದಾನಿಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಎರಡೂ ಕಸಿಗಳು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ, ಅನುಭವಿ ಕಸಿ ತಂಡದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
• ಡ್ಯುಯಲ್ ಲೋಬ್ ಲಿವರ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟ್: ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರಿಗೆ ದಾನಿಗಳ ಯಕೃತ್ತಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಸಾಕಷ್ಟಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ವಿವಿಧ ದಾನಿಗಳಿಂದ ಎರಡು ಭಾಗಶಃ ಯಕೃತ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೂರು ಏಕಕಾಲಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ, ಆಯ್ದ ವಿಶೇಷ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ABO ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗದ (ABOi) ಕಸಿ: ಲಿವರ್ ಕಸಿಗೆ ರಕ್ತದ ಗುಂಪಿನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ABO ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಇಲ್ಲದೇ ಇರುವುದು ಅಂಗ ನಿರಾಕರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಶೇಷ ಇಮ್ಯುನೊಸಪ್ರೆಸಿವ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ABOi ಕಸಿ ಸಾಧ್ಯ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿಕಾಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅನುಭವಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
(ಲೇಖನ: ಡಾ. ಲೋಹಿತ್ ಯು. ಕನ್ಸಲ್ಟೆಂಟ್ - ಸರ್ಜಿಕಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಎಂಟರಾಲಜಿ ಬಾರಿಯಾಟ್ರಿಕ್ ಮತ್ತು ಜಿಐ ಆಂಕೊಲಾಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸರ್ಜಾಪುರ ರಸ್ತೆ.)
ವಿಭಾಗ